Antonio del Pollaiuolo, dansende naakten, Villa la Gallina (detail)
De beroemde prent ''het gevecht van de tien naakte mannen'' uit ca. 1465-1470 (Metropolitan Museum of Art New York) van Antonio del Pollaiuolo is zeer belangrijk. Hierop zien wij Antonio’s ingewikkeldste picturale compositie. Met dit onderwerp wilde Antonio in de eerste plaats het naakte lichaam in actie tonen. Toen de prent werd gemaakt was dit nog een nieuw probleem in het Quattrocento. Antonio heeft meer dan alle andere meesters tot de oplossing hiervan bijgedragen. Het is een meesterlijke synthese van zijn belangrijkste artistieke ideaal: de decoratieve schoonheid in gewelddadige houdingen van het mannelijk naakt. Ook onthult Pollaiuolo zijn fanatieke belangstelling voor het naakt in actie in het nu beschadigde fresco uit ca. 1464-1471 van dansende naakten in de Villa la Gallina in de buurt van Florence aan de Via del Pian dei Giullari. Het is tevens een theoretische erkenning van de Dionysische iconografie uit de oudheid ontleend aan de hellenistische Romeinse sarcofagen. Een uniek voorbeeld van deze iconografie uit het midden van de 15e eeuw (bron: La Rivista di Engramma).
